De grafische industrie is al decennia in beweging, gedreven door technologische innovatie. Van desktop publishing tot cloudplatforms: elke stap vooruit in technologie heeft de relatie tussen drukker, vormgever en klant verder veranderd. Vandaag de dag staan we aan de vooravond van een nieuwe verschuiving, waarin AI en cloudservices een steeds grotere rol spelen en traditionele klantrelaties verder onder druk komen te staan.
Van lokaal vakmanschap naar digitale afstand
Waar drukkers vroeger samen met hun opdrachtgevers het volledige traject begeleidden, van idee tot eindproduct, zijn die lijnen de afgelopen jaren ingrijpend veranderd. De opkomst van digitale bestandsoverdracht en internetportalen maakte fysieke nabijheid overbodig. Hierdoor verloren veel drukkers het directe contact met klanten, terwijl e-commercespecialisten het marktbeeld begonnen te domineren.
De opmars van internetdrukkers
Webportalen en internetdrukkers zijn inmiddels stevig ingeburgerd. Hun kracht zit niet alleen in het productieaanbod, maar vooral in slimme marketingstrategieën en een klantgerichte service, vaak zelfs buiten kantooruren. Veel traditionele taken van vormgevers, zoals eenvoudige opmaak voor visitekaartjes of huisstijlitems, zijn geautomatiseerd of in handen van de klant gekomen.
Internationale platformen als Canva en Gelato gaan nog een stap verder. Ze bieden niet alleen kant-en-klare ontwerptools aan, maar bemiddelen ook in de productie, zonder zelf te drukken. Daarmee wordt de drukker gereduceerd tot toeleverancier, en verdwijnt de relatie met de eindklant verder uit beeld.
Een bedreiging voor de vormgever
AI-tools nemen steeds vaker het werk van vormgevers over, zeker bij repetitieve of standaardvormgeving. Voor grafisch ontwerpers is deze ontwikkeling zorgwekkend. Met AI-gedreven ontwerptools en platforms die zich richten op marketeers in plaats van op professionals, verschuift het werk naar de cloud. Alleen in het hogere segment, waar creativiteit en originaliteit tellen, blijft de vormgever overeind. En zelfs softwaregiganten als Adobe richten hun aandacht steeds meer op de massa, met tools zoals Adobe Express.
Nieuwe rollen voor drukkerijen
Drukkerijen zoeken hun weg in dit veranderende speelveld. Sommigen werken samen met e-commerceplatforms en stellen hun productiecapaciteit beschikbaar als toeleverancier. Anderen specialiseren zich in niches, waar zij als kostprijsleider of specialist alsnog relevant blijven. Wederverkoop onderling komt vaker voor, en productie wordt flexibeler via nieuwe cloudplatforms.
Ook inkoopprocessen veranderen. Met AI-gestuurde systemen verdwijnt het idee van vaste prijsafspraken. Platforms zetten opdrachten uit waarop drukkerijen kunnen inschrijven, waarbij algoritmes rekening houden met kosten, levertijd en logistiek. AI maakt zelfs de bestandscontrole en prepress-voorbereiding grotendeels autonoom.
Een nieuwe realiteit: wie is je klant nog?
De centrale vraag blijft: wie is nog jouw klant, en welke relatie onderhoud je met hen? In een markt waarin software steeds vaker bepaalt met wie er zaken wordt gedaan, is de menselijke connectie niet langer vanzelfsprekend. Drukkers kunnen daarop inspelen door juist hun dienstverlening te verbreden, denk aan fulfilment, marketingondersteuning of logistiek, of door zich scherp te positioneren in een niche. Maar het begint met het besef dat technologie slechts het middel is. De klantrelatie blijft de sleutel.
Bron: PRINTmatters
